Monumenten en fonteinen
In de loop der tijd heeft de gemeente Sint-Pieters-Woluwe haar stedelijke ruimtes versierd met monumenten en fonteinen. Er zijn twee categorieën van monumenten zichtbaar:
De eerste categorie eert historische of hedendaagse persoonlijkheden die in de gemeente hebben gewoond: het Jean Capart monument, de gendenksteen voor Eddy Merckx, het standbeeld van Maarschalk Montgomery (1887-1976), …
De tweede categorie toont de wens om de kunst van lokale kunstenaars, maar ook de hedendaagse kunst te versterken en te promoten: Cassandre van Alfred Blondel en Les arbres protégés van Nathalie Joiris.
Monumenten, gedenkstenen en memorialen
Standbeeld van Maarschalk Montgomery (1887-1976)
Square Montgomerry
Beeldhouwer: Oscar Nemon (1906-1985)
Opdrachtgever: de V.Z.W. “The Belgo-British Union”
Dit monument, ingehuldigd op 7 september 1980, brengt hulde aan de Britse Maarschalk Bernard Montgomery, bekend om zijn prestaties tijdens de Tweede Wereldoorlog: de Slag van El Alamein, de Slag van Reichwald, …
Een replica van dit beeld is te vinden in Whitehall in Londen.
Belgisch Cavalerie- en Pantsermonument
Léopold II Square
Tussenkomende partijen: Maurice Waucquez (beeldhouwer) en Philibert Schommblood (architect)
Opdrachtgever: de V.Z.W. “Cavalerie”
Dit monument, ingehuldigd op 17 juni 1961, herdenkt de offers van de cavalerie tijdens de Onafhankelijkheidscampagne (1830) en tijdens de twee Wereldoorlogen.
De pantserafdeling van het leger, erfgenaam van de tradities van de cavalerie, houdt hier elk jaar een herdenking op Sint-Jorisdag.
Nationaal Monument ter nagedachtenis aan de Belgische vrijwilligers die in Korea zijn gesneuveld
Koreasquare
Kunstenaars: X. de Crombrugghe (architectuur 1924-1998)
Opdrachtgever: Koninklijke Verbroederingen van het Vrijwilligerskorps voor Korea
Dit monument werd ingehuldigd op 5 juni 1966 in aanwezigheid van Koning Boudewijn. Het brengt hulde aan de leden van het Belgische vrijwilligerskorps die in 1951 en 1953 in Korea zijn gesneuveld. Dit korps, dat bij zijn terugkeer in België werd ontbonden, kreeg na de oorlog verschillende onderscheidingen, waaronder de “Presidential Citation” van de President van de Verenigde Staten van Amerika en de President van Zuid-Korea.
Hoofd van Charles Plisnier
Geraniumlaan en Kamelialaan
Kunstenaar: Akarova (1904-1999)
Opdrachtgevers: vastgoedmaatschappij Etrimo
De firma Etrimo, die de Europawijk bouwt, heeft dit beeld in 1957 aan Sint-Pieters-Woluwe geschonken. Het toont Charles Plisnier (1897-1952), een Belgische schrijver die in 1937 de Prix Goncourt kreeg voor zijn roman Faux passeports.
Hoofd van August Vermeylen
Gebroeders Legrainlaan
Kunstenaar: Akarova (1904-1999)
Opdrachtgevers: vastgoedmaatschappij Etrimo
Net als het Hoofd van Charles Plisnier wordt dit beeldhouwwerk aan de gemeente geschonken door de vastgoedmaatschappij Etrimo, die de Europawijk bouwt. August Vermeylen, hier afgebeeld, is schrijver en kunsthistoricus, voormalig rector van de Universiteit Gent.
Monument Jan Palach
Franciskanenvoorplein
Kunstenaar: Frantisek Janda
Opdrachtgever: Tsjechische Republiek
Deze gedenksteen werd 30 jaar na het overlijden van deze Tsjechische student, die zichzelf in 1969 in brand stak, door de Tsjechische Republiek aan de gemeente geschonken. Dit gebaar was bedoeld als een protest tegen de invasie van zijn land door tanks van het Warschaupact. Het marmeren kunstwerk werd ingehuldigd op 16 januari 2001.
Ruiterstandbeeld van generaal José de San Martin
Woluwelaan
Kunstenaar: Louis-Joseph Daumas
Opdrachtgever: de Argentijnse Regering
Dit standbeeld, dat op 21 juni 1975 werd ingehuldigd, werd door de Argentijnse Regering aan de gemeente geschonken. Het vertegenwoordigt José de San Martin (1779-1850) die een voorvechter was van de bevrijding van Argentinië. In 1824 ging hij in ballingschap in Brussel, Parijs en vervolgens Boulogne-sur-Mer.
Een replica van dit beeld is te zien in Buenos Aires.
Monument van Joseph Lebeau
Woluwelaan en Tervurenlaan.
Kunstenaar: René Cliquet
Opdrachtgever: het Joseph Lebeau Comité
Dit standbeeld, dat op 17 juni 1972 werd ingehuldigd, is een geschenk van het Joseph Lebeau Comité. Joseph Lebeau, arts en advocaat, was een vooraanstaand politicus. Hij richtte de Belgische monarchie op door de keuze van Leopold van Saksen-Coburg uit te lokken. Eerste Minister in 1831.
De Kus van de Overwinning
Gemeentelijke begraafplaats – ereperk
Tussenkomende partijen: Marcel Wolfers (beeldhouwer – 1886-1976) en J. Hendrickx (Architectuur)
Opdrachtgever: de Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit monument met de naam De Kus van de Overwinning, dat vroeger op de Tervurenlaan stond, herinnert ons aan de opoffering van de soldaten van Sint-Pieters-Woluwe tijdens de twee wereldoorlogen: 38 soldaten uit de Eerste Wereldoorlog en 33 uit de Tweede Wereldoorlog.
Dit beeld ingehuldigd in 1923. Het monument, dat aanvankelijk met vergulding was bedekt, werd in 1954 gerestaureerd, waarbij de afwerking werd verwijderd.
Jean Capart Memoriaal
Jean Capart Park
Kunstenaar: M. Montana (brons)
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit memoriaal werd ingehuldigd op 16 juni 1997 ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van het overlijden van Jean Capart (1877-1947). De piramide, gemaakt volgens de proporties van Cheops, is een eerbetoon aan de Belgische egyptoloog. In een nis staat een bronzen beeld van hem dat door de familie Capart zelf werd geschonken. Dit brons bestaat in 3 exemplaren. De andere twee bevinden zich in het Jubelparkmuseum en in New-York.
Memoriaal van de Vliegeniers van Stokkel
Sportcity
Kunstenaar: Larose
Opdrachtgever: de Aero-Club van België en de Luchtmacht
Dit memoriaal markeert de plaats waar de renbaan van Stokkel, gesticht in 1901, zich bevond. De Aero-Club van België organiseerde er zijn airshows van 1910 tot 1914. Het is de club en de Luchtmacht die de gemeente dit monument schenken ter nagedachtenis aan de vliegeniers N. Quinet en L. Cayat de Castella. De inhuldiging vond plaats in 1978.
Borstbeeld van de Markies de Villalobar
Villalobarlaan
Kunstenaar:
Opdrachtgever: Spaanse Ambassade
Dit borstbeeld, op de eigendom van Hertoginnedal, wordt door de Spaanse ambassade aan de Belgische Staat geschonken ter nagedachtenis aan het “tuinfeest” dat op 8 september 1917 werd georganiseerd ten voordele van de Belgische en Franse oorlogswezen.
Het beeldt de Markies de Villalobar en Guimarey (1826-1926) af, minister van Spanje in Lissabon en vervolgens ambassadeur van België onder koning Alfonso XIII. De markies werd zeen gewaardeerd, hij zal verschillende eervolle onderscheidingen ontvangen.
Eddy Merckx gedenksteen
Goudvinkenplein – Eddy Merckx Square
Tussenkomende partijen: Strook (tekenaar), Eric Mercenier (ijzersmeedwerk) en de Dienst Openbare Werken van de gemeente
Opdrachtgever: gemeente Sint-Pieters-Woluwe
De eerste gedenksteen werd gemaakt door de technische dienst van de Openbare Werken van de gemeente en werd ingehuldigd in 2000. Eddy Merckx, algemeen beschouwd als de beste wielrenner aller tijdens, die hier als kind woonde, werd die dag uitgeroepen tot ereburger van de gemeente.
Op 28 maart 2019 wordt dit monument aangevuld met een gedenksteen met ijzersmeedwerk die een wielrenner afbeeldt bij de start van de Tour de France in Brussel. De gedenksteen bevindt zich op het Goudvinkenplein, dat nu Eddy Merckx Square heet, tegenover de oude kruidenierswinkel van zijn ouders.
Onder dezelfde hemel
Rotonde van de Vandendriesschestraat
Beeldhouwer: Tom Frantzen
Opdrachtgever: Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken
Dit standbeeld is opgericht ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de genocide in Rwanda in 1994. Het roept een ontmoeting op van denkbeeldige vogels in de lucht, vogels die Afrika en Europa met elkaar verbinden. Ze symboliseren de migratie tussen de continenten en de vrijheid, terwijl de stenen kolom een herinnering is aan de genocide.
Dit werk is het resultaat van een denkoefening van twee kunstenaars, de Belgische Tom Frantzen en de Rwandese kunstenaar Epaphrodite Binamungu. Ieder zal een werk maken voor zijn land.
Sculptuur ter ere van Mahsa Amini
Het College van Burgemeester en Schepenen van Sint-Pieters-Woluwe, dat werd benaderd door een groep burgers, waaronder Dominique Saels, gesteund door Ava Basiri en Akbar Poursalout, verwelkomde van meet af aan het project om op een deel van het grondgebied van Sint-Pieters-Woluwe een sculptuur te plaatsen die werd gemaakt door Laurence Remacle als eerbetoon aan Mahsa Jina Amini. Deze jonge vrouw van 22 werd op 16 september 2022 in Iran vermoord omdat ze een sluier “ongepast” droeg.
Dit kunstwerk, gefinancierd door een campagne georganiseerd door het “Collectif Laïcité Yallah” en gesteund door het “Centre d’Action Laïque”, toont onze gedeelde solidariteit met het Iraanse volk, dat al sinds de uitroeping van de Islamitische Republiek Iran op 1 april 1979 vecht voor zijn verpletterde en geconfisqueerde vrijheid.
Onze hartelijke dank gaat uit naar iedereen die betrokken was bij het realiseren van dit project.
Het standbeeld stelt een gestileerd hoofd voor, met een verlengde nek om het hoofd te accentueren, elke haarlok een pad naar een ambitie, een droom. De afwezigheid van tralies in de kooi suggereert dat vrijheid binnen handbereik is. Het haar ontsnapt en markeert de weigering van gevangenschap tegen de zoveelste poging om het op te leggen. Deze eindigen discreet met een sluier die wegvliegt. Het oog van het beeld bevindt zich 1,75 m boven de grond, wat de gemiddelde lengte van een man is, zodat niemand erop kan neerkijken. De toevoeging van nog een kooi symboliseert alle andere vormen van onderdrukking over de hele wereld en het verlangen van mensen om te ontsnappen.
Hedendaagse werken en/of werken van lokale kunstenaars
Fontein
Montgomeryplein
Opdrachtgever: het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Deze fontein bevindt zich in het midden van het Montgomeryplein. Met een diameter van 30 meter bestaat het uit een centrale straal en verlichting.
La Lune embarquée
Paul-Henri Spaakvoorplein
Kunstenaar: Jean-Paul Philippe
Opdrachtgever: Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Deze sculptuur-fontein werd aan de gemeente geschonken en op 23 november 2002 ingehuldigd. Het geheel verwijst naar kosmogonie (verhalen over hoe het heelal is ontstaan). Een op een roeiboot lijkende maan zorgt ervoor dat het water langs een 6 meter lange kolom naar buiten stroomt om een bekken te bereiken. Doorheen een opkomende zon stroomt het water terug.
Passage
Paul-Henri Spaakvoorplein
Kunstenaar: Rainer Gross
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Deze sculptuur, die representatief is voor het werk van de kunstenaar en gemaakt is van vrijdragende, gebogen vormen, speelt met vormen en materialen om een doorgang te verbeelden. Het kunstwerk werd op 29 mei 1999 ingehuldigd.
Octobre en Paris
Paul-Henri Spaakvoorplein
Kunstenaar: Alberto Castro Carlos
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
De Argentijnse kunstenaar van de MADI-beweging, Alberto Castro Carlos, werkt de vlakke vorm uit in een geometrische en mathematische reflectie zoals de kubisten. Het kunstwerk in Cortenstaal werd in 2006 ingehuldigd.
De Verloving
Julius Caesarlaan
Tussenkomende partijen: Henriette Calais (ontwerp – 1863-1951) en Charles Verhasselt (beeldhouwer – 1902-1993)
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit standbeeld is een eerbetoon aan Henriette Joséphine Calais, een schilder uit Sint-Pieters-Woluwe. Dit werk zou deel uitmaken van een geheel De Minneborre voor het Josaphatpark in Schaarbeek, dat echter nooit gerealiseerd werd. Alleen dit paar werd gebeeldhouwd. Het werk werd eerder geïnstalleerd in de Generaal de Longuevillelaan en werd in 2016 gerestaureerd.
Groep van vijf standbeelden
Tervurenlaan 194 – privétuintje
Kunstenaar: Akarova
Opdrachtgever: Collin, bouwkundig architect
Vóór het gebouw, gebouwd in 1960, staat een groep van vijf blauwstenen beelden. Het geheel, opgesteld in een halve cirkel, illustreert het mystieke gedicht L’homme aux mains trouées (De man met de gaten in zijn handen) van Geo Liebbrechts, een vriend van de architect en de kunstenaar.
Beschermde bomen
Woluwepark
Kunstenaar: Nathalie Joiris
Opdrachtgever: Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Dit werk, dat bedoeld is om mensen aan het milieu te doen denken, is de selectie voor de jaarlijkse wedstrijd die door de Europese Stichting wordt georganiseerd. Het kunstwerk werd in 1999 geïnstalleerd. Hier komen kunst en natuur samen met drie meidoorns die tussen twee granieten stèles groeien.
Cathy
Dumonplein
Kunstenaar: Alfred Blondel
Opdrachtgever: Alfred Blondel
Het werk, geschonken door de kunstenaar die aan de Academie van Sint-Pieters-Woluwe studeerde, presenteert een jong meisje, een alomtegenwoordig onderwerp in het werk van Blondel.
Cassandre
Louisa Square
Kunstenaar: Alfred Blondel
Opdrachtgever: Alfred Blondel
Zoals voor Cathy, presenteert Blondel ook een jong meisje. Zijn wens was om de vrouwelijke schoonheid te prijzen. Het werk werd door de kunstenaar aan de gemeente geschonken en in 2003 ingehuldigd.
Diane de Gabies (reproductie)
Manoir Burcht
Kunstenaar: toegeschreven aan Praxiteles (-400/-326)
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Deze reproductie, vormgegeven door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis van Brussel, werd in 1989 teruggegeven aan de Manoir Burcht. Dit gietwerk, waarvan het originele werk wordt toegeschreven aan Praxiteles en bewaard in het Louvre, presenteert Artemis in de vorm van een gedrapeerde vrouw.
Naamloos
Drevekens – Carré aux Platanes
Kunstenaar: Jacques Moeschal
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit eigentijdse werk, dat in 1980 werd ingehuldigd, past in zijn ruimte op zo’n manier dat het een gevoel van monumentaliteit oproept. Net als bij elk van zijn werken wordt dit beeld speciaal voor de plek gemaakt om er interactie mee aan te gaan.
Grand Plié Two
Bosrandplein
Kunstenaar: Monette Loza
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Eclectisch kunstenaar, Monette Loza presenteert hier een lichaam in beweging. Dit brons maakt deel uit van een reeks studies over “dans” en is nauw verbonden met haar carrière als danseres in het Béjart gezelschap en als de bedenker van de eerste jazzballetschool in België. De inhuldiging van deze sculptuur vond plaats in 2003.
Naamloos (bas-reliëf)
Alexander Square
Kunstenaar: Jacques Moeschal
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit bas-reliëf met de afbeelding van een echtpaar sierde een van de gevels van het huis nr. 9 aan de Putdaellaan. Ontworpen door Jacques Moeschal, werd het door de eigenaars in 2010 in bewaring gegeven en op 11 september 2012 ingehuldigd.
Het werd geïnstalleerd in 2010.
Ochtend
Julius Caesarlaan/Horizonlaan
Kunstenaar: Patrick Crombé naar een model van Arthur Dupagne (origineel werk in gips – 1895 – 1961)
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit werk is een kopie van Patrick Crombé, gebaseerd op een gips van Arthur Dupagne (1895-1961). Deze beeldhouwer woonde de laatste jaren van zijn leven in de gemeente. Het kunstwerk werd in september 2012 ingehuldigd.
Femme au faucon/Valkenvrouw
Vrijwilligerslaan/Bemelstraat
Kunstenaar: Anne-Sophie Morelle
Dit bronzen werk van een vrouw met een valk die op haar schouder rust werd gemaakt met de verloren-was techniek. Het werd ingehuldigd in september 2012. Dit werk is representatief voor een van de favoriete onderwerpen van de kunstenaar: de relatie tussen zwakte en kracht.
A Little Splash
Sportcity
Kunstenaar: Luc Peiffer
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
De kunstenaar die in Sint-Pieters-Woluwe woont, maakte dit brons op basis van zijn gelijknamige serie. Dit werk beeldt kleine zwemmers uit Luc Peiffer’s verbeelding en jeugdherinneringen af. Het werk dat zichtbaar is vanuit het gemeentelijke zwembad werd op 21 juni 2015 ingehuldigd.
Le Signal
Sportcity
Kunstenaar: Jorge Dubon
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit beeld in Cortenstaal werd in 1990 door de gemeente aangekocht.
Calvaire
Gemeentelijke begraafplaats
Kunstenaar: Jean Willame
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Dit abstracte werk stelt een bekend bijbels tafereel voor: de kruisiging met Maria en de heilige Johannes aan weerszijden van Christus. Hier zijn de drie figuren samengevoegd in één blok. Het kunstwerk werd in 1975 ingehuldigd.
Feuille de ville_Bruxelles_02
Baron d’Huartlaan en Grote Prijzenlaan
Kunstenaar: Nathalie Auzépy
Opdrachtgever: Gemeente Sint-Pieters-Woluwe
Deze abstracte sculptuur, een combinatie van boombladeren en stadskaarten, werd voor het eerst tentoongesteld in het kader van Par(KUNST) 2016. Ze werd aangekocht door de gemeente en ingehuldigd op 5 oktober 2018.
Wenst u meer informatie over één van deze kunstwerken?
Erfgoedfonds – Iga Jozefek-Cheuge ijozefek@woluwe1150.be ou 02 435 99 92